TRT yapımı Tarsus Çatalburun belgeseli. Yapım yılı: 2005


Yapım - Yönetim: Semra Sander Seslendiren: Mehmet Atay Müzik: Can Atilla Kurgu: Mustafa Turgut Kamera: Erol Yazıcı

Koku alma duyusunun çok güçlü olduğunu söyledikleri bu Çatalburun köpeklerini Tarsus'lu avcılar, munis, itaatkar, sevecen, avı çabuk öğrenen ve avdan müthiş zevk alan köpekler oldukları için beslerlermiş ama bu köpeklerin sadece Tarsus'a özgü, Tarsus'ta yetişen özel bir ırk olduğunu yeni yeni öğrenmeye başlamışlar. Bilindiği gibi bu Yedi Uyurlar efsanesinin en ünlü simalarından biri de Kıtmir adlı bir köpektir. Ama artık öyle görünüyor ki, bu Kıtmir adlı köpeğin ününe ortak olmaya aday bir başka köpek cinsi daha var Tarsus'ta; Çatalburun Köpeği. Neden mi çatalburun?

Çünkü sanki iki burnu var... Ne demek istediğimiz görmeden anlatabilmek kolay değil! Tarsus'a özgü olan bu Çatalburun Köpeklerini tanıtmaya çalışan "Tarsus Çatalburun Köpeği" adlı bu belgesel, yıllardır bu köpeklerle yaşayıp onları yetiştirmiş olan Tarsuslu avcıları konuşturuyor.






The hunters of Tarsus, who say that the sense of smell of these Çatalburun dogs is very strong, take care of these dogs because they are tame, obedient, loveable, learn to hunt quickly and because they take tremendous pleasure in hunting, but they have just started to learn that these dogs unique to Tarsus and they are a special breed raised in Tarsus. As it is known, one of the famous figures of the Seven Sleepers legend is the dog called Kımir. However, it appears that there is another dog species in Tarsus which is a candidate to become a partner in the fame of this dog called Kımir: the Çatalburun Dog. Why is it called Çatalburun?

Because it is as though it has two noises... It was not easy to describe what we mean without seeing it. This documentary called The Tarsus Çatalburun Dog, which tries to present these Çatalburun Dogs, unique in Tarsus, has the Tarsus hunters, who have lived with and trained these dogs for years, tell about them.




Orjinal Dili: Türkçe, İzlenebileceği Diller / Available Audio Tracks: İngilizce / English, Süre / Run Time: 34', 1 VCD



'Çatalburun'un Nesli Tehlikede
"Çatalburun av köpekleri ırkının sonu geliyor" diyen Biyolog Ümit Dinçer, son bir hamleyle kalan köpeklerin çoğaltılması çağrısında bulundu.

Yayına Giriş: 25.05.2009 13:03:32
Güncelleme: 25.05.2009 13:22:53
Anavatanı Mersin'in Tarsus ilçesi olan ve burun yapıları nedeniyle "çatalburun" diye adlandırılan av köpeklerinin neslinin tehlike altında olduğu, kalan son bir kaç köpeğin koruma altına alınarak, çoğaltılması gerektiği bildirildi.
"Tarsus Çatalburun Av Köpekleri (Türk Pointeri)" kitabının yazarı uzman biyolog Ümit Dinçer, Tarsus çatalburun köpeklerinin "pointer" grubu av köpekleri sınıfına girdiğini söyledi.
Dünyada değişik ülkelere ait tescil edilmiş farklı 400 kadar köpek ırkı bulunduğunu belirten Dinçer, Türkiye'ye ait olan Sivas Kangal ve akbaşın yeterince tanıtılmamalarının yanı sıra, Tarsus çatalburunların dünya literatürüne sokulması için de herhangi bir çabada bulunulmadığını kaydetti.
"Çatalburundan Başka Yerli Av Köpeği Yok"Dinçer, Türkiye'de Tarsus çatalburun köpeklerinden başka yerli av köpeği olmadığını da öne sürerek, "Günümüzde kullanılan av köpeklerinin büyük çoğunluğu yurdışından menşei almıştır. Tarsus çatalburun köpeklerinden başka koku köpeğimiz yok" dedi.
Yaptığı araştırmalarda Tarsus ve çevresinde yaklaşık 80'e yakın çatalburun av köpeği tespit ettiğini belirten Dinçer, günümüzde ise bu sayının 20'lere kadar düştüğünü bildirdi. Dinçer, kalan az sayıdaki köpeğinde Tarsus Belediyesi'ne ait barınakta sokak köpekleriyle birlikte kaldığını ifade etti.
"Çatalburun İçin Son Bir Hamle..."Hassas bir yapıya sahip olan köpeklerden elverişsiz ortamda kaldıklarından dolayı düzenli yavru alınamadığını, alınan yavru köpeklerin de bir süre sonra öldüğünü belirten Dinçer, şöyle konuştu:
"Çatalburun köpeklerin tip sabitlemesi yapılarak secerelerinin tutulması gerekiyordu, ancak bu yaklaşık 8 yıldır gerçekleştirilemedi. Bu süre içerisinde iş ticarete döküldü ve köpekler satışa sunuldu. Çatalburun av köpekleri ırkının sonu geldi. Yapılacak son bir hamleyle kalanlar koruma altına alınmalı ve çoğaltılmalı. Aksi taktirde 2-3 yıla kalmaz nesli tamamen yok olabilir."